Η εργασία μας αυτή, για την Ομηρική Ιθάκη, ξεκινάει από την σχετική, εμπεριστατωμένη διαπίστωση της Henriette Mertz που διαπραγματεύεται στο βιβλίο της “THE WINE DARK SEA - Homer's Heroic Epic of the North Atlantic”, Chicago Illinois, 1964. Επομένως, εμείς ερχόμαστε να υπενθυμίσουμε γνωστά πράγματα, να διευκρινίσουμε και να συμπληρώσουμε, καθώς διαθέτουμε, πλέον, την Γραμματική-Δομική Ανάλυση του Λόγου, ένα δυναμικό εργαλείο στην προσέγγιση της ετυμολογίας και της αναγνώσεως της ποικιλίας των εννοιών των μορίων του ανθρώπινου λόγου.
Οι Νήσοι του Αχανούς Πελάγους
αΧαΝές ~ το ιόΝιον πέλαγος, σε διάκριση από το αιΓαίον ~ το έΓΓαιον ~ το εΝ Γαιον πέλαγος. ιόΝιοΝ ~ το ΚΡόΝιον πέλαγος, Κρόνιον είναι η αρχαιότερη ονομασία του Ιονίου πελάγους. ΚΡόΝοΣ ~ ο αΡΧαίος άΝαΣΣ [ξ]. ΚΡόΝοΣ ~ ο αΡΧαίος ΝόΜος. ΚΡόΝοΣ ~ ο αΡΧαίος ΝούΣ. ΚΡόΝος ~ ο άΡΧωΝ του Κόσμου ο πρώτος. ΚΡόΝος ~ ο άΝαΡΧος. ΚΡόΝιον ~ ό,τι το αΡΧαίον. αΡΧαίον ~ το αΡΧιΚόν.
► Τέσσερα τα νησιά του
Ιονίου τα οποία αναφέρει ονομαστικά ο Όμηρος. Νήσος με το όνομα Κεφαλληνία δεν αναφέρεται, άρα οι Κεφαλλήνες δεν
παίρνουν το όνομά τους από την ανύπαρκτον, τότε, νήσον, ενώ, η Λευκάδα, το Λευκόν ακρωτήριον των χρόνων αναφοράς της Οδύσσειας,
δεν αποτελούσε νησί! (α΄ 245): « ... ὅσσοι γὰρ νήσοισιν ἐπικρατέουσιν ἄριστοι, Δουλιχίῳ τε
Σάμῃ τε καὶ ὑλήεντι Ζακύνθῳ, ἠδ' ὅσσοι
κραναὴν Ἰθάκην κάτα κοιρανέουσι,
τόσσοι μητέρ' ἐμὴν μνῶνται, τρύχουσι δὲ οἶκον.» [... γιατί όσοι γύρω απ’ τα νησιά, οι πρώτοι άρχοντες,
από το Δουλίχι,
την Σάμη, την Ζάκυνθο την
πολύδεντρη, κι όσοι άρχοντες εδώ της βραχόσπαρτης
ιΘάκης, όλοι ζητούν τη μάνα μου...]
► Και
αλλού, πάλι τα τέσσερα νησιά, με μία επί πλέον αξιοσημείωτη επισήμανση (ι΄ 25):
« ... ναιετάω δ' Ἰθάκην εὐδείελον· ἐν δ' ὄρος
αὐτῇ, Νήριτον εἰνοσίφυλλον, ἀριπρεπές· ἀμφὶ δὲ νῆσοι πολλαὶ ναιετάουσι μάλα σχεδὸν ἀλλήλῃσι, Δουλίχιόν τε Σάμη τε καὶ ὑλήεσσα Ζάκυνθος. αὐτὴ δὲ χθαμαλὴ πανυπερτάτη εἰν ἁλὶ κεῖται πρὸς ζόφον, αἱ δέ τ' ἄνευθε
πρὸς ἠῶ τ’ ἠέλιόν... » [... και κατοικώ στην ιΘάκη την ηλιόλουστη, που έχει το Νήριτον το όρος, και ολόγυρα πολλά νησιά, το ένα κοντά στο
άλλο, την Σάμη και το Δουλίχιον, και την
Ζάκυνθο την δεντροφυτεμένη. Αυτή απλώνεται στην θάλασσα προς την πλευρά του σκότους της νυκτός (της Δύσης, δηλαδή), τα άλλα νησιά είναι προς
την φωτεινήν πλευράν, την Ανατολήν.]
Η Ιθάκη, λοιπόν, αντίθετα από τα άλλα νησιά, το Δουλίχιον,
την Σάμη και την Ζάκυνθο βρίσκεται προς την Δύση του ηλίου. Αν κοιτάξουμε την
χάρτη θα καταλάβουμε ποιά από τις τέσσερα αυτά έχει αυτήν την ιδιαιτερότητα,
να... επισκιάζεται, δηλαδή να ευρίσκεται ουχί
πρὸς ἠῶ τ' ἠέλιον τε αλλά προς ζόφον
άσχετα αν ακόμη, εμείς εδώ, δεν έχουμε αναγνωρίσει το Δουλίχιον και την Σάμη
► Διαβάζουμε στην
Οδύσσεια (δ 853-858): «μνηστῆρες δ’ ἀναβάντες ἐπέπλεον
ὑγρὰ κέλευθα, Τηλεμάχῳ
φόνον αἰπὺν ἐνὶ φρεσὶν ὁρμαίνοντες. ἔστι δέ τις νῆσος μέσσῃ ἁλὶ πετρήεσσα, μεσσηγὺς Ἰθάκης τε Σάμοιό τε παιπαλοέσσης, Ἀστερίς, οὐ μεγάλη, λιμένες δ' ἔνι ναύλοχοι αὐτῇ ἀμφίδυμοι· τῇ τόν γε μένον λοχόωντες Ἀχαιοί.» [Οι
μνηστήρες, του Τηλεμάχου τον φόνον σχεδιάζοντας ξεκίνησαν. Υπάρχει βραχονησίδα ανάμεσα στην Ιθάκη και στην Σάμη, που ονομάζεται
αΣΤεΡίς ~ ΜύΔΡος, με δυό λιμάνια. Εκεί του στήσανε καρτέρι]. Η Ιθάκη και η
Σάμη, λοιπόν, σχετίζονται και ανάμεσά τους μία βραχονησίδα. Εκεί, σε αυτήν την
βραχονησίδα περίμεναν τον Τηλέμαχο, που θα επέστρεφε από την Πύλο και την
Λακεδαίμονα, που είχε πάει για να μάθει για τον πατέρα του, τον Οδυσσέα. Αυτό
το γεωγραφικό δίδυμο, εκ των τεσσάρων νήσων, μας φανερώνει την σχέση της
Ιθάκης, της πρός ζόφον κειμένης και της Σάμης, της πρὸς ἠῶ τ' ἠέλιον κειμένης, που την αυγή... σκιάζει
την Ιθάκη. Η νήσος Σάμη, λοιπόν, σύμφωνα με τα προηγούμενα, ευρίσκεται εγγύς
και δεξιά της Ιθάκης. ΣάΜη ~ η έΠουΣα, η οΠίΣω της Ιθάκης νήσος, η ακολουθούσα την Ιθάκη νήσος.
► Σε άλλο σημείο (α΄
180-186) γίνεται αναφορά στους Τάφιους, τους κατοίκους της νήσου Τάφος:
«... Μέντης
Ἀγχιάλοιο δαΐφρονος εὔχομαι εἶναι υἱός, ἀτὰρ Ταφίοισι φιληρέτμοισιν ἀνάσσω. νῦν δ’ ὧδε ξὺν νηῒ
κατήλυθον ἠδ’ ἑτάροισι, πλέων ἐπὶ οἴνοπα
πόντον ἐπ’ ἀλλοθρόους ἀνθρώπους, ἐς Τεμέσην μετὰ χαλκόν, ἄγω δ’ αἴθωνα
σίδηρον. νηῦς δέ μοι ἥδ’ ἕστηκεν ἐπ’ ἀγροῦ
νόσφι πόληος, ἐν λιμένι Ῥείθρῳ, ὑπὸ Νηΐῳ ὑλήεντι.»
[... ο Μέντης, του Αγχιάλου παινεύομαι πως είμαι γιός, βασιλιάς των
θαλασσινών της Τάφου. Με το πλοίο
μου και με συντρόφους ήρθα τα πέλαγα αρμενίζοντας προς ξένους ανθρώπους, της Τέμεσης,
χαλκό και σίδερο να πάρω. Το πλοίο μένει
έξω απ’ την πόλη, κάτω απ’ το δασωμένο Νήιον, στου Ρείθρου το λιμάνι.]
--------------------------------
‘ΡείΘΡον ~ ο ΦόΡΚυΝος λιμήν της Ιθάκης. Νήιον ~ ο αίΝος,
το Νήριτον, το υλήεν όρος της Ιθάκης.
ΤάΦος ~ ο ΠοΔεών, εκ του σχήματος
η ονομασία, το Μεγανήσι ή Μακρονήσι, σήμερα, ανάμεσα στην Λευκάδα και την
Ακαρνανία. ΤάΦος ~ το ΒαΘύ, λιμένας της εν λόγω νήσου, σήμερα. Ποδεώνες
= τα κουρελιασμένα άκρα δερμάτων ζώων, ΚουΡέΛια ~ ΡάΚη ΡούΧων,
ρετάλια. ΠοΔεών, μεταφορικά, το ανδρικό μόριον.
Τεμέση = η Ταμασός ή Ταμασσός, πόλις της Κύπρου, που δικαιολογεί το ταξίδι για την προμήθεια χαλκού αλλά και το δρομολόγιο του πλοίου του Μέντη, και όχι η ομώνυμη πόλις της Μεγάλης Ελλάδος, της Ιταλικής χερσονήσου.
► Ο ΦιΛοίΤιοΣ ~ ο ΒουΚόΛος της ιΘάΚηΣ ή των ιΘαΚηΣίων, λέγει: (υ΄ 205-211)
«... μνησαμένῳ Ὀδυσῆος, ἐπεὶ καὶ κεῖνον ὀΐω τοιάδε λαίφε' ἔχοντα κατ' ἀνθρώπους ἀλάλησθαι, εἴ που ἔτι ζώει καὶ ὁρᾷ φάος ἠελίοιο. εἰ δ' ἤδη
τέθνηκε καὶ εἰν Ἀΐδαο δόμοισιν, ὤ μοι ἔπειτ’
Ὀδυσῆος ἀμύμονος, ὅς μ’ ἐπὶ βουσὶν εἷσ’ ἔτι
τυτθὸν ἐόντα Κεφαλλήνων ἐνὶ δήμῳ.» [... εάν ήδη έχει πεθάνει και βρίσκεται στα δώματα του Άδη, αλίμονό μου
μετά τον έξοχο Οδυσσέα, ο οποίος με είχε πρώτον
στα βόδια του, από μικρό παιδί, στη γη των Κεφαλλήνων.]
Ο Οδυσσέας είχε τα βόδια του στην πατρίδα του. Στην πατρίδα του, δε, ανήκε και η γή των Κεφαλλήνων. Οι Κεφαλλήνες δεν παίρνουν το όνομά τους από μία ανύπαρκτο νήσο, αλλά από την νήσο που κατοικούν, την νήσο Ιθάκη!
► Και η έκπληξη! Ο Λαέρτης, κάποτε, ήταν άναξ των Κεφαλλήνων! (ω΄ 376
- 378). «... τὸν δ’ αὖ Λαέρτης πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα:
αἲ γάρ, Ζεῦ τε πάτερ καὶ Ἀθηναίη καὶ Ἄπολλον, οἷος Νήρικον εἷλον, ἐϋκτίμενον πτολίεθρον, ἀκτὴν ἠπείροιο, Κεφαλλήνεσσιν
ἀνάσσων,...» [... έτσι απάντησε σ’ αυτόν ο συνετός Λαέρτης: Δία πατέρα και Αθηνά και Απόλλωνα,
μακάρι να ’μουν όπως τότε
που, των Κεφαλλήνων άναξ, άλωσα το ‘Νήρικο την πόλη, στις
ακτές της ηπειρωτικής χτισμένο...]
---------------------------
Ο Λαέρτης, κάποτε, ήταν άναξ των Κεφαλλήνων!
ΝήΡιΚος, η ~ αρχαία πόλις της Λευκάδος. Η Λευκάδα, σημειωτέον, στον χρόνο αναφοράς μας δεν ήταν νησί, αλλά αποτελούσε το Λευκόν Ακρωτήριον της ηπειρωτικής γης της Ακαρνανίας. ΝήΡιΚος ~ ΝηώΝ οίΚος, το νεώριον. ΝήΡιΚος ~ το ΝεώΡιον. ΝΥΔΡί ~ ο ΔήΜος ΝεωΡίου, σήμερα. ΔήΜος ~ το άΣΤυ.
► Οι ΚεΦαλλήνες κατοικούσαν στην Νήσο ιΘάΚη!
Ο ισχυρισμός μας αυτός σας
ακούγεται παράλογος; Διαβάστε το ίδιο αλλά με διαφορετικά ονόματα: Οι Σπαρτιάτες κατοικούσαν στην Λακωνία!
Λογικότατο! Το πρόβλημα, λοιπόν, στην πρώτη περίπτωση, μπορεί να είναι δικό σας... Οι Κεφαλλήνες
ζούσαν στην Νήσο Ιθάκη!
ΚεΦαΛΛήΝες ~ οι έΝαΛΛοι της ιΘάΚης, οι κάτοικοι της Παλικής ή Παλλικής χερσονήσου, αντίζηλοι των Ιθακησίων του Οδυσσέα, έναλλος = ο απέναντι ών. ΠαΛΛι.Κή ~ ΚεΦαΛΛήΝων Γη. ΛηΚΣουΡίΣ ~ η ΧεΡΣόΝηΣος της Παλλικής. Χερσόνησος ΠαΛιΚή ~ του ΦόΡΚου. ΦόΡΚος ~ ο ΚόΛΠος. ΚεΦαΛ Λήν ~ ΚόΛΠου Λαός. ΚεΦαΛ Λήν ~ ΚόΛΠου ο αυΛός, αυΛόΣ ~ ο ΣωΛήν.
► Το Δουλίχιον,
η Σάμη και η Ζάκυνθος
Κάθε λέξη, κρυπτώς φέρει
την ποικιλία των αναγνώσεών της και το εννοιολογικό της φορτίο. Το κρυπτόν κάθε
λέξεως είναι δυνατόν να διαβαστεί-αποκαλυφθεί! Αυτό δίδασκαν οι Πυθαγόρειοι και
το ίδιο υπονοεί και το Θεώρημα του Κρατύλου!
ΝήΣοΣ ~ η εΣΣίΝη [χ]. ‘ΝήΣος ~ η ωΚεαΝίΣ. εΧίΝη ~ εΣΣίΝη ~ η ΝέουΣα, η επιπλέουσα γή, η νήσος. εΧίΝη ~ η ωΚεαΝίς.
ΣάΜη ~ η έΠουΣα, η οΠίΣω της Ιθάκης νήσος, λοιπόν! ‘έΠουΣα ~ η ΣΠάΣα, η ακολουθούσα, η ακόλουθος.
ΔουΛίΧιοΝ ~ η
αΚΡοΤέΡα* νήσος του
Ιονίου πελάγους, εδώ! ΔουΛίΧιον ~ η αΚΡόΘεν νήσος του Κρονίου
πελάγους. ΚΡόΝιον ~ το ιόΝιοΝ. ΔουΛίΧιον ~ το ΔοΛιΧόεν. ΔοΛιΧόΣ ~ ο ΜαΚΡοειΔής.
ΔοΥΛίΧιον < Το ΜαΚΡόν! Η ακροτέρα και η μακρά εις το μήκος νήσος
είναι, χωρίς δεύτερη σκέψη, η ΚέΡΚυΡα ~ η άΚΡος εΧίΝη. Εξ άλλου, οι Φράγκοι,
ονομάζουν την Κέρκυρα CoR.Fu ~ η έΠαΚΡος νήσος, η
ακρινή, CoRFu ~ η ΚοΡυΦαία των Ιονίων νήσων. [Θα μπορούσαν να διαβαστούν και, χωρίς την
βάσανον της επαληθεύσεως, λανθασμένα να υιοθετηθούν: Cor.Fu ~ η ΦαιαΚία όπως και
ΚέΡΚυΡα ~ Γη του αΛΚίΝοου, του βασιλιά των Φαιάκων.]
ΖάΚυΝΘοΣ ~ Γη αΚΡόΤοΜος, η
αποτόμως αποκεκομμένη. ΖάΚΥΝΘοΣ ~ Γη αιΧΜηΡών ΤοΜών, με πολλές βραχώδεις και
απότομες παραλίες. ΖάΚυΝΘος ~ Γη των ΒΡάΧων. ΖάΚυΝΘος ~ η
εΓΓυΤέΡα.
--------------------
* Η άνω ακροτέρα, διότι η κάτω ακροτέρα των νήσων του Αχανούς Πελάγους, το κάτω ΔουΛί.Χιον ~ τα ΚύΘηΡα. Κύ.ΣΣηΡα ~ το ΣΣιΡίΓον ~ το ΤΣιΡίΓον.
► Η... άγνωστη
Ιθάκη
Ξανά ανακαλύψαμε την Νήσον
Ιθάκη!
Άρα στην ιΘάΚη των ιοΝίωΝ ~ ΚΡοΝίων νήσων κατοικούσαν οι Ιθακήσιοι αλλά και οι
Κεφαλλήνες! ΚεΦαΛΛήνες ~ Λαός της ιΘάΚης, ένας λαός της νήσου Ιθάκης! Στην δε ΣΧεΡία ~ αΚΡάΓας κατοικούσαν οι πρόσφυγες-ΦυΓάδες ~ ΦαίαΚες!
Φαίνεται, οι Ιθακήσιοι ζούσαν στον
ανατολικό κόλπο της νήσου και στο όρος Νήριτον ενώ οι Κεφαλλήνες στα
νοτιοδυτικά της νήσου, στον κόλπο, δηλαδή, και στην Παλλική χερσόνησο.
Όσο για τον μύθο, ο πατέρας του Οδυσσέως είναι ο ΛαέΡΤης ~ το ΝέΡιΤον
όρος.... Εδώ... γεννήθηκε ο οΔυΣΣεύς ~ ο ιΣΤός πλοίου, που περιπλανήθηκε
στην μισή Μεσόγειο και έξω από αυτήν, που ναυάγησε και επέστρεψε, τελικά, οίΚαΔε
~ στην ιΘάΚη για να συναντήσει το... Πανί του και να μας διδάξει λαούς και
γεωγραφία.
► Επίλογος
ΠΝεύΜα ~ το εΠιΝόηΜα! Πνευματικός Κόσμος καλείται ο
Κόσμος των επινοημάτων και η υψηλή ποιητική των Ελλήνων, όπως εδώ, χρειάζεται
ιδιαίτερη την προσοχή. Ο ποιητής στην Οδύσσεια δεν ιστορεί! Οι ήρωές του δεν
είναι πραγματικά πρόσωπα! Μυθολογεί ο ποιητής με έναν στόχο, να γοητέψει το
ακροατήριό του και να διδάξει πατριδογνωσία και γεωγραφία,
για να ανοίξει τον ορίζοντα της διάνοιας
των Ελλήνων της φιλοσοφίας και της επιστήμης.
===================================
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
“THE WINE DARK SEA”- Homer's Heroic Epic of the North Atlantic,
by Henriette Mertz, Chicago Illinois, 1964.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Στις ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ λέξεων, παραπάνω, χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από την "Γραμματική-Δομική Ανάλυση και τον Κώδικα της Γλωσσικής Παραγωγής & του Εμπλουτισμού του Πανανθρώπινου Λόγου".
https://greekglossiccode.blogspot.com/2022/01/grammar-structural-analysis-and-code-of.html
https://greekglossiccode.blogspot.com/2022/01/grammar-structural-analysis-and-code-of.html
===========
ΔΕΙΤΕ την ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΜΑΣ:
► Οι Φαίακες του Ομήρου, η Σχερία και ο Ακράγας – The Phaeacians of Homer, the Scheria and Akragas (Agrigento)
https://greekglossiccode.blogspot.com/2022/09/phaeacians-of-homer-scheria-and-akragas.html
► Αναζητώντας την Ομηρική Νήσο Ιθάκη και τους Κεφαλλήνες
– In search of the Homeric Island of Ithaca and the Cephalenes
https://greekglossiccode.blogspot.com/2022/09/in-search-of-homeric-island-of-ithaca.html
► Η Οδύσσεια, η Ιλιάδα και ο Όμηρος – The Odyssey, the Iliad and Homer
https://greekglossiccode.blogspot.com/2022/10/odyssey-iliad-and-homer.html
Εν αρχήι ήν ο ‘Έλλην ‘Λόγος!
Η Ελληνική Γλώσσα αποτελεί την Γλώσσα Αναφοράς
του Πανανθρώπινου Λόγου!
– είπε ο Προφύτης! –
ΚΑ 391